KONSULTACJA ANESTEZJOLOGICZNA
Pacjenci, którzy otrzymali skierowanie na zabieg operacyjny konsultowani są przez lekarza anestezjologa w celu dobrania dla Pacjenta odpowiedniego do stanu zdrowia rodzaju znieczulenia oraz planowanego zabiegu operacyjnego.
W trakcie konsultacji lekarz anestezjolog:
• prosi o udzielenie informacji dotyczących stanu zdrowia Pacjenta, przyjmowanych leków oraz zapozna się dokumentacją medyczną,
• odpowie również na wszelkie pytania Pacjenta dotyczące znieczulenia,
• jeśli zachodzi konieczność, zleci dodatkowe badania,
• informuje o zasadach postępowania, w tym odżywiania, których trzeba bezwzględnie przestrzegać przed znieczuleniem,
• poprosi o wypełnienie ankiety anestezjologicznej, jak również pomoże w jej wypełnianiu.
W trakcie konsultacji anestezjologicznej Pacjent
• przekazuje informacje o swoim stanie zdrowia, problemach zdrowotnych,
• zgłasza istniejące zaburzenia krzepnięcia krwi i epizody krwawień,
• informuje o dotychczasowych problemach z intubacją oraz o wystąpieniu wymiotów po uprzednio przebytych operacjach,
• informuje o dotychczasowych doświadczeniach związanych ze znieczuleniem (jeśli miały miejsce),
• zapoznaje się z treścią ankiety anestezjologicznej w której dokumentuje zgodę na proponowany przez anestezjologa rodzaj znieczulenia.
Rodzaje znieczuleń stosowane w naszym Szpitalu
Znieczulenie ogólne
Znieczulenie ogólne umożliwiające wykonanie zabiegu operacyjnego, składa się z kilku elementów:
Sen i niepamięć (amnezja) - osiągane przez podanie leku drogą wziewną lub dożylną
Bezbolesność (analgezja) - uzyskiwana silnymi lekami przeciwbólowymi podanymi dożylnie
Ograniczenie odruchów (reakcji obronnych) - poprzez podanie leków zwiotczających mięśnie
Znieczulenie ogólne można przeprowadzić z zachowaniem lub wyłączeniem oddechu własnego pacjenta, co wymaga zabezpieczenia dróg oddechowych rurką intubacyjną lub maską krtaniową. Wyłączenie oddechu pacjenta wiąże się z koniecznością prowadzenia sztucznej wentylacji przy pomocy aparatu do znieczulenia. W trakcie zabiegu operacyjnego pacjentowi są podawane leki anestetyczne drogą wziewną (gazy anestetyczne) i/lub dożylną, płyny infuzyjne (kroplówki), czasem konieczna jest transfuzja krwi. Cały czas monitorowane są parametry życiowe: ciśnienie tętnicze krwi, ekg, utlenowanie krwi (pulsoksymetria), parametry sztucznej wentylacji łącznie z wydychanym dwutlenkiem węgla. Niekiedy konieczne jest założenie wkłucia centralnego – do dużego naczynia żylnego na szyi lub w okolicy obojczyka. Wkłucie to pozwala na podaż stężonych preparatów, pobieranie krwi do badań, specjalistyczne monitorowanie pracy serca u wybranych chorych. Niektórym chorym wprowadza się (przez nos lub usta) sondę żołądkową lub/i cewnik do pęcherza moczowego. Po zakończeniu operacji działanie leków anestezjologicznych, szczególnie zwiotczających, musi zostać odwrócone podaniem innych leków tak, aby pacjent mógł samodzielnie i bezpiecznie oddychać. Na każdym etapie znieczulenia ogólnego (wprowadzenie, podtrzymanie i wybudzenie) mogą zdarzyć się powikłania. Ryzyko ich wystąpienia zwiększa się wraz z wiekiem pacjenta, czasem trwania zabiegu operacyjnego i pilnością operacji – zabiegi w trybie pilnym są obciążone większym ryzykiem powikłań. Ryzyko powikłań jest większe u chorych otyłych, obciążonych chorobowo (nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, cukrzyca, astma, niewydolność nerek) a także u kobiet ciężarnych i chorych z pełnym żołądkiem, czyli przed upływem 4 godzin od ostatniego posiłku.
Do częstszych powikłań znieczulenia ogólnego należą:
• Nudności i wymioty pooperacyjne
• Ból w miejscu operacji; ból gardła
• Dreszcze (pooperacyjna hipotermia)
• Łagodne reakcje uczuleniowe na leki
• Podanie leków poza żyłę (pęknięcie żyły)
• Hipertonię ( nagły wzrost ciśnienia tętniczego)
Do poważnych , ale rzadkich powikłań zaliczamy:
• Ciężkie reakcje alergiczne (np. wstrząs anafilaktyczny)
• Uszkodzenie zębów (podczas intubacji)
• Niedokrwienie mięśnia sercowego (także zawał serca) lub zaburzenia rytmu serca
• Niedotlenienie mózgu – w następstwie skurczu oskrzeli, trudnej intubacji, aspiracji treści żołądkowej
Znieczulenie regionalne (przewodowe) - Uzyskuje się poprzez wstrzyknięcie środków znieczulenia miejscowego, które blokują przewodzenie czucia bólu z miejsca operacji. Zwykle znieczulenie miejscowe uzupełnia się o tzw. sedację – podanie leków uspokajających, zmniejszających stres i napięcie związane z operacją. W czasie zabiegu chory może spać z zachowanym oddechem własnym, a ze snu można go w każdej chwili wybudzić. Zaletą tego znieczulenia jest mniejszy wpływ na układ krążenia i oddechowy, rzadko występujące nudności i wymioty, brak bólu (utrzymywanie się znieczulenia) w bezpośrednim okresie pooperacyjnym. W trakcie takiego znieczulenia chory jest nadzorowany i monitorowany, podobnie jak w znieczuleniu ogólnym. Do technik znieczulenia regionalnego zaliczamy między innymi: znieczulenie podpajęczynówkowe (POP), znieczulenie zewnątrzoponowe (ZOP).
Znieczulenie podpajęczynówkowe - Umożliwia przeprowadzenie wielu operacji w obrębie kończyn dolnych, miednicy, krocza, podbrzusza a także zabiegów położniczych (cięcie cesarskie). Znieczulenie uzyskujemy przez podanie leków znieczulających miejscowo do przestrzeni podpajęczynówkowej w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Leki te blokują przewodzenie czucia bólu, temperatury, uniemożliwiają poruszanie kończynami przez okres około 3-4 godzin (niekiedy do 6-8 godzin). Znieczulenie wykonuje się w pozycji siedzącej lub leżącej na boku, z kręgosłupem wygiętym w „koci grzbiet”. Objawy niepożądane, mogące wystąpić w trakcie zabiegu, a związane z tym rodzajem znieczulenia, to: spadek ciśnienia tętniczego krwi, przemijające zwolnienie akcji serca, nudności.
Do rzadkich powikłań znieczulenia podpajęczynówkowego zaliczamy:
• Popunkcyjne bóle głowy
• Popunkcyjne bóle pleców
• Zatrzymanie moczu
Do poważnych, ale występujących bardzo rzadko powikłań (1 na 25 000 znieczuleń ) zaliczamy:
• Uszkodzenie rdzenia kręgowego lub korzenia nerwów
• Krwiak kanału kręgowego
• Zapalenie opon mózgowych
Znieczulenie zewnątrzoponowe - polega na podaniu leków znieczulających miejscowo do przestrzeni zewnątrzoponowej, gdzie przebiegają nerwy rdzeniowe, zwykle w odcinku lędźwiowym lub piersiowym kręgosłupa,. Może być przeprowadzone metodą ciągłą przy pomocy cienkiego cewnika wprowadzonego do tej przestrzeni, dzięki czemu znieczulenie to może być wykorzystane nie tylko do operacji, ale też do leczenia bólu ostrego po zabiegu operacyjnym, bólu przewlekłego lub do zniesienia bólu porodowego. Powikłania takie same, jak w znieczuleniu podpajęczynówkowym.
Pliki do pobrania:
Formularz - Zgoda na znieczulenie i przedoperacyjna ankieta anestezjologiczna
