Informacja dla Pacjenta o żywieniu w okresie poszpitalnym
DIETA UBOGOENERGETYCZNA
Zastosowanie i cel diety - ma zastosowanie podczas redukcji masy ciała u osób z otyłością i z nadwagą.
Celem diety jest :
• redukcja masy ciała ( przez stopniowe ograniczanie energii),
• zapewnienie prawidłowego funkcjonowania organizmu,
• utrzymanie dobrego samopoczucia pacjenta,
• ograniczenie uczucia głodu.
Charakterystyka diety:
Wartość diety ubogoenergetycznej waha się w granicach 1000 – 1500 kcal jednak nie powinna być mniejsza od 1000 kcal.
W diecie ubogoenergetycznej największym ograniczeniom podlegają tłuszcze. Węglowodany w postaci skrobi , podobnie jak w diecie podstawowej , są głównym składnikiem energetycznym pożywienia. Błonnik pokarmowy odgrywa znaczącą rolę w redukcji masy ciała – zwiększa objętość pożywienia, daje uczucie sytości.
Ograniczyć należy sól kuchenną do 5g na dobę oraz ostre przyprawy, które pobudzają łaknienie.
Zaleca się około 1,5 litra płynów dziennie. Gdy otyłości towarzyszy nadciśnienie tętnicze i obrzęki konieczne jest ograniczenie płynów do 1 litra / dobę.
„Jedzenie na sucho” daje uczucie sytości – pić należy dopiero po posiłku. Nie wolno podjadać między posiłkami.
|
Produkty i potrawy |
Zalecane |
W umiarkowanych ilościach |
Przeciwwskazane |
|
NAPOJE |
Mleko chude 1, 5 - 0,5 % tłuszczu, jogurt chudy, kefir chudy, koktajl mleczno – owocowy bez cukru, woda przegotowana, herbata czarna, zielona, czerwona, ziołowa, owocowa bez cukru, kawa zbożowa bez cukru, soki z warzyw, owoców, napoje z warzyw bez cukru, napoje z kwaśnego mleka i warzyw,bez cukru, napoje z serwatki i warzyw bez cukru, napoje „light”. |
Słaba kawa naturalna bez cukru. |
Wszystkie napoje słodzone cukrem, kakao naturalne, mocna kawa, napoje z owoców i śmietanki, tłuste mleko, napoje alkoholowe, soki owocowe z cukrem, lemoniada, coca-cola, pepsi. |
|
PIECZYWO |
Chleb razowy graham, chleb pełnoziarnisty, chrupki. |
Chleb pszenny, pszenno – żytni, bułeczki, rogale, bagietki francuskie, tostowe. |
Wypieki z dodatkiem cukru, chleb na miodzie, biszkopt z cukrem, ciasta kruche, ucierane. |
|
DODATKI DO PIECZYWA |
Chude wędliny :szynka, polędwica, drobiowe, pasty z mięsa i warzyw, , chude ryby, jaja faszerowane, jaja na miękko lub jajecznica (2 -3 razy w tygodniu ), ser twarogowy, chudy serek homogenizowany, serek homogenizowany ziarnisty. |
Ser twarogowy półtłusty, , serek topiony, masło margaryna miękka, pasztet z drobiu, cielęciny, parówki drobiowe i cielęce, dżemy bezcukrowe, śledzie, ryby chude- gotowane, wędzone. |
Tłuste wędliny, kaszanka, pasztetowa, konserwy mięsne, salceson, miód, dżemy ,marmolady, konfitury, tłuste sery podpuszczkowe, żółte , topione, sery pleśniowe, ser typu Feta, Fromage, ser twarogowy tłusty. |
|
ZUPY i SOSY GORĄCE |
Jarzynowe czyste,: pomidorowa, grzybowa, barszcz czerwony, chudy rosół, mleczne na mleku 0,5 – 1,5 % tłuszczu |
Zupy podprawiane zawiesinami: jarzynowa, ziemniaczana, owocowa bez cukru, koperkowa, kalafiorowa, zupa z maślanka, serwatka, cytrynowa, barszcz czerwony zabielany mlekiem, żurek, kapuśniak, ryżowa, krupnik. Sosy na wywarach z warzyw, np. pietruszkowy, koperkowy, pomidorowy, potrawkowy, grzybowy, cytrynowy, chrzanowy, mleczny, owocowe bez cukru. |
Zupy esencjonalne, np.. na tłustych wywarach mięsnych, zagęszczane zasmażkami, z dużą ilością śmietany, owocowe z cukrem. Sosy zawiesiste, tłuste, esencjonalne, słodkie. |
|
Produkty i potrawy |
Zalecane |
W umiarkowanych ilościach |
Przeciwwskazane |
|
DODATKI DO ZUP |
Ryż brązowy, grzanki, kasze, lane ciasto, makaron, ziemniaki, fasola, groch, |
Duże ilości pieczywa, makaronów, kasz, groszek ptysiowy, kluski francuskie, biszkoptowe |
|
|
MIĘSO, DRÓB, RYBY |
Mięso chude: cielęcina, młoda wołowina, jagnię, królik, kurczak, indyk. Chude ryby: dorsz, lin, mintaj, sandacz , szczupak, okoń błękitek,fladra, morszczuk , płastuga, płoć, pstrąg strumieniowy, halibut biały. Potrawy gotowane, pieczone w foli, pergaminie, na grillu, kombiwarze,duszone bez tłuszczu. |
Mięsa krwiste: wołowina, konina, polędwica wieprzowa. Ryby: Młody karp, leszcz , karmazyn, tuńczyk. |
Tłuste gatunki: wieprzowina, baranina, podroby, gęsi kaczki. Tłuste ryby: węgorz,łosoś, sum, tołpyga, śledź szprot bałtycki. Potrawy nasiąknięte tłuszczem:smażone, pieczone, duszone w tradycyjny sposób. |
|
POTRAWY PÓŁMIĘSNE i BEZMIĘSNE |
Budynie z mięsa i warzyw, z sera, warzywa faszerowane mięsem |
Budynie z kasz, makaronów, zapiekanki, risotto, pierogi z mięsem. |
Potrawy z dodatkiem cukry, np.: knedle,naleśniki, pierogi. Potrawy smażone: racuchy, kotlety z kasz. |
|
WARZYWA |
Wszystkie , oprócz wymienionych w rubryce ” zalecane w umiarkowanych ilościach” |
Groch, fasola, groszek zielony konserwowy, kukurydza. |
Stare, zdrewniałe, warzywa gotowane z dodatkiem dużej ilości majonezu, śmietany, żółtek,cukru. |
|
ZIEMNIAKI |
Gotowane w całości, puree ziemniaczane, pieczone |
Smażone,chipsy ziemniaczane, frytki, placki ziemniaczane, pyzy. |
|
|
OWOCE |
Grejpfruty, jabłka, wiśnie, czereśnie, porzeczki, truskawki, morele, poziomki, maliny, pomarańcze, mandarynki, ananasy. |
Winogrona, banany, brzoskwinie,śliwki, gruszki, mango, porzeczki czarne, owoce suszone. |
Owoce w syropach, kompoty z cukrem, sałatki owocowe z cukrem, galaretki ze śmietaną i cukrem. |
|
DESERY |
Kompoty, kisiele, galaretki z niewielką ilością słodzika, leguminy z serka homogenizowanego, owoce z serkiem, jabłka pieczone z piana z białek, sernik na zimno z niewielką ilością słodzika, surówki owocowe, desery mleczne, |
Ciasta z mała zawartością tłuszczu i cukru lub niewielką ilością słodzika |
Wszystkie desery z cukrem, miodem, np: galaretki, kremy, kompoty, leguminy, marmolady, wszystkie z dużą zawartością tłuszczu i cukru, np.: ciasta , torty, paczki, faworki, orzechy, chałwa, czekolada. |
|
PRZYPRAWY |
Łagodne , jak: sok z cytryny, kwas mlekowy, kwasek cytrynowy, koperek zielony, pietruszka, czosnek, cebula, jarzynka, kminek, majeranek, bazylia. |
Gałka muszkatołowa, liść laurowy, ziele angielskie, sól, papryka słodka, pieprz ziołowy, ocet winny, curry, tymianek. |
Bardzo ostre, papryka ostra, ocet, chili, musztarda, pieprz, sól w większych ilościach. |
Uwagi technologiczne: . Zaleca się przyrządzać potrawy metodą gotowania w małej ilości wody lub na parze, w szybkowarach i naczyniach przystosowanych do gotowania bez wody, w kuchenkach mikrofalowych, w kombiwarze. Można dusić bez dodatku tłuszczu, piec w foli i/ lub pergaminie, na ruszczcie, rożnie w garnkach kamionkowych lub ceramicznych.
Przykładowy jadłospis :
I Śniadanie - kawa z mlekiem (mleko 150 g), chleb graham (70 g z masłem (5 g), chuda wędlina (30 g), sałatka z pomidorów, ogórka (100g),
II Śniadanie - jogurt (150 g),owoce cytrusowe (100 g)
Obiad - rosół w filiżance, sztuka mięsa (130 g),mleko 20g, ziemniaki (200 g), włoszczyzna z wody (150 g), surówka z porów z jabłkiem i koperkiem (150g), jogurt naturalny (30 g),
Podwieczorek - owoce jagodowe 100g
Kolacja - herbata z mlekiem (150 g), chleb razowy (70 g) z margaryna niskotłuszczową (10g),
ser twarogowy chudy(50g) , surówka z sałaty zielonej z papryką (100 g).
Bibliografia: 1. H.Ciborowska, A.Rudnicka, „Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009
2. www.ncez.pl
