Informacja dla Pacjenta o żywieniu w okresie poszpitalnym
DIETA ŁATWO STRAWNA BEZ MLECZNA U DZIECI
W diecie łatwo strawnej należy zmniejszyć podaż błonnika pokarmowego.
Błonnik pokarmowy można zredukować lub uczynić mniej drażniącym poprzez:
• dobór delikatnych warzyw i dojrzałych owoców,
• obieranie ze skóry;
• gotowanie, przecieranie przez sito i miksowanie produktów;
• podawanie przecierów i soków; stosowanie oczyszczonych produktów zbożowych.
Uwagi technologiczne
Ważne jest aby potrawy były świeżo przyrządzone. Nie przechowywane w lodówkach. Potrawy przyrządza się metodą gotowania w wodzie, na parze, w naczyniach bez wody. Można również stosować duszenie bez dodatku tłuszczu, podlewając potrawy wodą, oraz pieczenie w folii, w pergaminie, rękawach foliowych, w naczyniach ceramicznych, na ruszcie, w piekarniku lub opiekaczu elektrycznym.
Smażenie i pieczenie na tłuszczu jest całkowicie wykluczone. Nasiąknięta tłuszczem potrawa jest trudno strawna. Można tylko jaja smażyć na parze używając masła roślinnego lub oleju. Dozwolony tłuszcz: słonecznikowy, sojowy, kukurydziany i inne – olej rzepakowy bezerukowy, oliwa z oliwek, oraz masło roślinne. Tłuszcze zaleca się podawać do gotowych potraw na surowo.
Zupy i sosy zagęszcza się zawiesiną z mąki, zaprawą zacieraną z mąki i tłuszczu, albo potrawy te mogą być podprawiane żółtkiem. Do zaprawiania zup, sosów, warzyw nie stosuje się zasmażek! Warzywa podaje się z wody.
W diecie duże zastosowanie będą miały potrawy dokładnie rozdrobnione, spulchnione przez dodatek ubitej piany, namoczonej bułki, np. budynie z mięsa, kasz i warzyw.
1. Do pokarmów pobudzających perystaltykę jelit zaliczamy:
• produkty wysokoresztkowe – bogate w błonnik nierozpuszczalny (pieczywo razowe, grube kasze, otręby, w mniejszych ilościach warzywa i owoce);
• pokarmy wywołujące procesy fermentacyjne w jelitach (miód, słodycze galaretowate z sorbitolem, syropy owocowe, soki: jabłkowy, winogronowy, gruszkowy, bogate we fruktozę i sorbitol, dżemy, śliwki suszone);
• wody mineralne gazowane;
• kwaśne owoce i warzywa (bogate w kwasy organiczne) oraz buraki ćwikłowe, papryka;
• napoje i dania zimne, słone, mocno przyprawione;
• tłuszcze;
2. Do pokarmów osłabiających perystaltykę jelit zaliczamy:
• napoje garbnikowe, ściągające – napar z suszonych czarnych jagód, mocna gorzka herbata, kakao na wodzie;
• napoje gorące;
• mąka ziemniaczana – kisiel, ryż, żelatyna;
• warzywa i owoce bogate w błonnik rozpuszczalny – pektyny (marchew, dynia, banan, jabłko tarte);
• suche pożywienie.
Bibliografia :
1. H. Ciborowska, A. Rudnicka, „Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009
2. www.ncez.pl
Produkty i potrawy zalecane, zalecane w umiarkowanych ilościach i przeciwwskazane w diecie bez mlecznej lekkostrawnej
|
Produkty i potrawy |
Zalecane |
Zalecane w umiarkowanych ilościach |
Przeciwwskazane |
|
Napoje |
kawa zbożowa bez mleka, słaba herbata, herbata owocowa, ziołowa, soki owocowe, warzywne, wody niegazowane, napoje-owsiane, kokosowe, migdałowe, itp. |
mocne kakao, płynna czekolada, mocna herbata, wody gazowane, pepsi, coca-cola, mleko, kefir, maślanka, jogurty pitne |
|
|
Pieczywo |
chleb pszenny, bułki, pieczywo cukiernicze |
drożdżowe, chrupki pszenne, pieczywo pszenne razowe z dodatkiem słonecznika i soi; |
chleb żytni świeży, chleb razowy, pieczywo chrupkie żytnie, pieczywo z otrębami |
|
Dodatki do pieczywa |
masło roślinne, mięso gotowane, chude wędliny, szynka, polędwica z drobiu |
margaryna miękka, jaja, parówki cielęce |
tłuste wędliny, konserwy, salceson, kiszka, pasztetowa, smalec, tłuste sery dojrzewające, wszelkiego rodzaju sery, twarożki |
|
Zupy i sosy gorące |
rosół jarski, ryżanka, jarzynowa, ziemniaczana, owocowa, pomidorowa czysta, krupnik, podprawiane zawiesiną z mąki; sosy łagodne – koperkowy, pomidorowy, potrawkowy, owocowy |
chudy rosół z cielęciny, zaciągane żółtkiem |
tłuste, zawiesiste na wywarach: mięsnych, kostnych, grzybowych, zasmażane, zaprawiane śmietaną, pikantne, z warzyw kapustnych, strączkowych, mocne rosoły, buliony; sosy: cebulowy, grzybowy |
|
Dodatki do zup |
bułka, grzanki, kasza manna, jęczmienna, ryż, ziemniaki, lane ciasto, makaron nitki, kluski biszkoptowe |
kluski francuskie, groszek ptysiowy |
kluski kładzione, grube makarony, łazanki, nasiona roślin strączkowych jaja gotowane na twardo |
|
Mięso, drób, ryby |
chuda cielęcina, młoda wołowina, królik, kurczak bez skóry, indyk, chude ryby: dorsz, młody karp, pstrąg strumieniowy, sola, morszczuk, karmazyn, sandacz, flądra, lin, okoń, szczupak, mintaj; potrawy gotowane, pulpety, budynie, potrawki. |
wołowina, dziczyzna, chuda wieprzowina, kura, ryby morskie: makrela, śledź, sardynka; ryby słodkowodne: leszcz; potrawy duszone bez obsmażania na tłuszczu, pieczone w folii lub pergaminie |
tłuste gatunki, wieprzowina, baranina, gęsi, kaczki, tłuste ryby: węgorz, karp, łosoś, sum; potrawy smażone z mięsa, drobiu i ryb, marynowane, wędzone |
|
Potrawy półmięsne i bezmięsne |
budynie z: kasz, warzyw, makaronu, mięsa, risotto, kopytka, kluski biszkoptowe, |
zapiekanki z kasz, warzyw, mięsa, kluski francuskie, makaron z mięsem, kluski ziemniaczane |
wszystkie potrawy smażone na tłuszczu, np.: placki ziemniaczane, bliny, kotlety, krokiety oraz bigos, fasolka po bretońsku |
|
Tłuszcze |
dodawane na surowo: masło olej sojowy, słonecznikowy, rzepakowy, oliwa z oliwek |
margaryna, z wymienionych olejów |
smalec, słonina, boczek, łój, margaryny twarde, śmietana |
|
Warzywa |
młode, soczyste: marchew dynia, kabaczki, pietruszka, patisony, seler, pomidory bez skórki, buraki, potrawy gotowane, rozdrabniane, lub przetarte, z „wody”, podprawiane zawiesinami, oprószone |
szpinak, rabarbar, kalafior, brokuły, sałata zielona, bardzo drobno starte surówki, np.: z marchewki i selera |
warzywa kapustne, cebula, czosnek, pory, suche nasiona roślin strączkowych, ogórki, brukiew, rzodkiewka, rzepa, kalarepa w postaci surówek grubo startych, sałatek z majonezem i musztardą, warzywa marynowane, solone |
|
Ziemniaki |
gotowane, pieczone, kluski śląskie, kopytka |
smażone, z tłuszczem, frytki, krążki, chipsy, pierogi leniwe |
|
|
Owoce |
dojrzałe, soczyste: jagodowe i winogrona bez pestek (w postaci przecierów), dzikiej róży, jabłka pieczone, gotowane |
śliwki suszone, namoczone (przy zaparciach) |
gruszki, daktyle, czereśnie, kawon, owoce marynowane, cytrusowe |
|
Desery |
kisiele, galaretki owocowe, kompoty, musy, bezy, suflety, soki owocowe, przeciery owocowe |
kremy, ciasta z małą ilością tłuszczu i jaj |
tłuste ciasta, torty, mleczne, czekolada, batony, lody, chałwa, słodycze zawierające kakao, orzechy |
|
Przyprawy |
kwasek cytrynowy, sok z cytryny, cukier, pietruszka, zielony koper, majeranek, rzeżucha, melisa |
ocet winny, sól, pieprz ziołowy, „jarzynka”, „wegeta”, papryka słodka, estragon, bazylia, tymianek, kminek |
ostre: ocet, pieprz, papryka, chili, curry, musztarda, ziele angielskie, liść laurowy, gałka muszkatołowa, gorczyca, majonez |
Przykładowy jadłospis
I Śniadanie - kawa zbożowa bez mleka, masło roślinne, pieczywo pszenne, pasta z kurczaka i warzyw;
II Śniadanie - sok owocowy, bułka z masłem roślinnym i dżem truskawkowym;
Obiad - zupa jarzynowa, klopsy wołowe gotowane w sosie, ziemniaki puree z masłem roślinnym, buraczki gotowane, kompot przetarty z jabłek;
Podwieczorek - galaretka owocowa, herbatniki;
Kolacja – kopytka, surówka z marchewki, herbata ziołowa
